Өсөх зарчим

Google-ийг стартап гэж үзсэн хэвээр байх үед дэлхийн олон компани тэдний байгууллагын соёлыг дуурайхыг эрмэлзэж байв. Үнэгүй хоол, ширээний теннисний ширээ, интернэттэй автобус зэрэг өнгөн талыг нь хараад тэдгээрийг компанийнхаа нэг хэсэг болгов. Гэхдээ тэд жинхэнэ соёл нь оршиж байсан “ширээн доорх” зүйлийг нь харахаа мартсан юм.

Мэдээж тэрхүү өнгөц зүйлс ажлын орчныг хөгжилтэй болгож чадах ч Google-ийг үүсгэн байгуулагч Ларри Пэйж, Сергей Брин нэгэнтээ “Манай гол давуу тал бол ажилтнууд маань хувь нэмрээ оруулж, өсөн дэвжих чухал төслүүдийг хэрэгжүүлдэг ажлын орчин юм” гэж хэлсэн билээ.

Зохиолч Тереза Амабиль, Стивен Крамер “Progress Principle” номдоо байгууллагын мундаг соёл болон сайн гүйцэтгэлтэй болохын нууц бол онцгой ажлын орчныг бүрдүүлэх юм гэж дурджээ. Энэ нь эерэг сэтгэл хөдлөл, мотивац, хамт ажиллагсад болон ажлаа халуун дулаанаар хүлээн зөвшөөрдөг орчин юм.

Гайхалтай гүйцэтгэлтэй болох нууц бол авьяаслаг хүмүүст утга учиртай ажил хийнгээ амжилтад хүрэх боломжийг олгох юм гэдгийг тэдний судалгаа харуулсан билээ.

Ийм гүйцэтгэлд хүрэхийн тулд гурван үйл явдал бүрдсэн байх ёстой:

1. Өсөлт (өсөлтийг дохиолсон үйл явдлууд)
2. Хурдасгуур (ажлыг дэмжсэн үйл явдлууд)
3. Дэмжигч (тухайн хүнийг дэмжсэн үйл явдлууд)

Тус бүрийг нь ээлжлэн тайлбарлах боловч эдгээрээс хамгийн чухал нь өсөлт учир зохиолчид номдоо ийм нэр өгчээ. Ингээд эхэлье.

Ажлын дотоод орчны динамик

Гурван үйл явдал тус бүрийг авч үзэхээс өмнө ажлын дотоод орчин гэж юу болохыг тайлбарлая. Сэтгэл судлалын ухааны үүднээс тайлбарлавал ажлын гүйцэтгэлд сэтгэл хөдлөл, ойлголт, мотивац гэсэн гурван процесс голлон нөлөөлдөг.

Сэтгэл хөдлөл

Сэтгэл хөдлөл нь баярлах, уурлах зэрэг агшин зуурын хариу үйлдлүүдээс гадна сайхан, муухай ааш зэрэг ерөнхий мэдрэмжүүд байж болдог. Сүүлийн жилүүдэд сэтгэл хөдлөлийн чадамж, түүнийг ашиглаж ажилтнуудаа сэдэлжүүлж, өндөр бүтээмжтэй ажиллуулахад маш их анхаарах болжээ. Зохиолчдын өгүүлж буйгаар баг хамт олныхоо мэдрэмж, сэтгэл хөдлөлд анхаардаг бол ажлын дотоод орчинд ялалт байгуулсан гэж үзэж болох аж.

Гэхдээ сэтгэл хөдлөл нь томьёоны зөвхөн нэг хэсэг агаад ойлголт, мотивацгүйгээр та хүссэн үр дүндээ хүрэх боломжгүй.

Ойлголт

Хүмүүс бид амьдралдаа утга учир бүтээхээр кодчлогдсон байдаг. Харин компани, хамт олон, ажлын талаарх ойлголт нь өдөр тутмын үйл явдалд бидний үзүүлэх хариу үйлдэлд ихээхэн нөлөө үзүүлдэг байна.

Хамгийн сонирхолтой нь ийм зүйл болж байгаа гэдгийг бид өөрсдөө анзаардаггүй. Хүний тархи аливаа үйл явдлыг мэдрээд тэр талаар маш олон асуулт тавьсны эцэст тухайн үйл явдал ямар утга учиртай талаарх дүгнэлт гаргадаг.

Жишээлбэл, та даргатайгаа уулзахаар ажлаасаа гарах гэж байтал туслахаас нь ямар нэг тайлбар болон уулзах шинэ товыг дурдалгүй уулзалтыг хойшлуулж байгаа тухай мэйл иржээ. Тухайн үед компанид бүтцийн томоохон өөрчлөлт хийгдэж байсан тул та ирээдүйнхээ талаар санаа зовниж эхэлнэ.

Таны толгойд “намайг ажлаас халах гэж байна уу?”, “дарга яагаад тайлбар өгөлгүй уулзалтаа цуцлав?”, “дарга намайг огт анхаарахаа больж байгаа юм уу?”, “дарга яг одоо миний албан тушаалд орох өөр хүнээс ярилцлага авч байна уу” гэх мэт асуулт орж ирнэ.

Нөгөө талаар, ирээдүйнхээ талаар санаа зовохгүй, эсвэл даргатайгаа сайн харилцаатай хүнд үүнтэй ижил асуулт, зовнил үүсэхгүй. Гол санаа нь бид компани доторх өөрсдийн цаад түүхдээ тулгуурлан ажил дээрээ юу болж байгааг “орчуулан” ойлгодог.

Мотивац

Энэ бол тухайн ажлыг хийнэ гэсэн хүний сонголт, түүнийг хийхэд гаргаж буй хүчин чармайлт, ажлаа дуусгах хүртэл тууштай байх эрч хүчтэй байхыг хэлж байгаа юм. Ажилтай холбоотой гурван төрлийн мотивац бий.

1. Хөндлөнгийн мотивац: Энэ бол ямар нэг зүйлийг хийгээд хариуд нь ямар нэг зүйл авах хүсэл юм. Ажлаа хийж гүйцэтгэсний төлөө авч буй цалин урамшуулал бол хөндлөнгийн мотивацын хамгийн тод жишээ.

2. Дотоод мотивац: Энэ бол ажилдаа дурлахыг хэлж байгаа хэрэг юм. Та ажлаа сонирхолтой, сэтгэл татам, хувь хүний хувьд сорилт болдог учраас хийдэг. Энэ нь тун сонирхолтой мотивац, учир нь ийм мотивац нь хүмүүсийг ямар нэг шагнал урамшуулал авалгүйгээр гайхмаар их хүчин чармайлт гаргахад хүргэдэг юм. Зарим хүн шөнөөр, амралтын өдрөөр ч хамаагүй ямар нэг нэмэлт цалин, урамшуулалгүйгээр ажилладаг агаад энэ нь тухайн ажил нь тэдний хувьд маш их урам зориг өгдгөөс шалтгаалдаг.

3. Харилцааны (аминч бус) мотивац: Бусадтай холбогдох, тэдэнд туслах эрэлтээс эл мотивац үүсэж гардаг. Ажил маань дэлхий дахинд бодитой үнэ цэн авчирч байгаа, үүнийгээ хамт ажиллахад таатай хүмүүстэй хамт хийж байгаа бол бидэнд илүү шаргуу хөдөлмөрлөх сэдэл төрдөг.

Эдгээр мотивацыг бүгдийг нь нэг ажлыг хийнгээ яг нэг цаг мөчид мэдрэх боломжтой гэдгийг хэлэх нь зүйтэй болов уу.

Ажлын дотоод орчин гүйцэтгэлд нөлөөлдөг үү?

Хүмүүс аз жаргалтай, байгууллага болон хамт олныхоо талаар эерэг бодолтой, ажлаасаа мотивац авч байгаа үедээ илүү сайн ажилладаг гэдгийг зохиолчид номдоо дурджээ.

Онцгойлон дурдахад, маш их стрессэн дор хүмүүсийг тодорхой буюу богино хугацаанд маш өндөр түвшинд ажиллуулах боломжтой ч зөвхөн онцгой нөхцөлд, хэсэгхэн хугацаанд гэдгийг санаарай.

Зохиолчдын онцолсноор ихэнх байгууллагад өндөр бүтээмж нь дөрвөн хэмжээс буюу бүтээлч байдал, бүтээмж, итгэл үнэмшил, хамтын ажиллагаанаас шалтгаалдаг ажээ. Мөн эдгээр нь тус бүртээ тухайн хүний ажлын дотоод орчинтой (сэтгэл хөдлөл, ойлголт, мотивац) шууд холбоотой байдгийг зохиолчид олж тогтоосон юм.

Ажлын дотоод орчин нь сайн бол хүмүүс ажилдаа илүү их анхаарал тавих, багийн хэрэгжүүлж буй төсөлд илүүтэй анхаарч, төвлөрч ажиллах, сайн ажиллах зорилгодоо илүү үнэнч байдгийг тэд мөн дурдсан билээ. Харин ажлын дотоод орчин нь муу бол дээрхээс эсрэг үр дүн гардаг байна. Өөрөөр хэлбэл, ажилтнууд ажлаа хийхдээ анхаарал нь сулрах, хэрэгжүүлж буй төслөөс хөндийрөх, өгсөн үүрэг даалгаврыг үл ойшооход хүрдэг.

Өсөлтийн зарчим - Утга учиртай амжилтын хүч

Ажлын дотоод орчин гүйцэтгэлд сайнаар нөлөөлдгийг мэдэж авсан учир ажлын дотоод орчинд сайнаар нөлөөлдөг өсөлт, хурдасгуур, дэмжигчид анхаарлаа хандуулья. Өмнө өгүүлсэнчлэн өсөлт бол энэ гурваас хамгийн чухал нь юм.

Хүний хамгийн чухал хүслийн нэг бол өөртөө итгэлтэй байх юм. Энэ бол зорилгодоо хүрэхийн тулд шаардлагатай үүрэг даалгаврыг төлөвлөж, гүйцэтгэх чадвартай гэдэгт итгэхийг хэлж байна. Хэрэв ийм чадамжтай бол хэцүүхэн асуудал, бэрхшээлийг эерэг сорилт, амжилтад хүрэх боломж гэж үзэх нь гарцаагүй.

Өөрт нь тун чухал ажил дээр ахиц гарсан өдрүүдэд тухайн ажилтны ажлын дотоод орчин хавьгүй дээр байдгийг зохиолчид олж тогтоосонд гайхах хэрэггүй биз ээ. Тэрхүү ахиц нь заавал айхтар, мундаг байх албагүй бөгөөд жижигхэн ч гэсэн ахиц л гарах нь чухал ажээ.
Утга учиртай байхын тулд тухайн ажил нь нийгмийг өөрчлөхүйц нөлөөтэй байх албагүй юм.

Юу чухал вэ гэвэл таны хийж байгаа ажил хэн нэг хүнд (эсвэл зүйлд) үнэ цэнийг бий болгож, хувь нэмрээ оруулж байгаа нь л чухал билээ. Хэрэглэгч нартаа хэрэгтэй, үнэ цэнтэй бүтээгдэхүүн бий болгох, хамт ажиллагчаа дэмжих, нийгэмдээ хувь нэмэр оруулах гээд юу ч байж болно.

Энэ бүхнийг товчоор тодорхойлох юм бол, утга учиртай ажлын байранд илүү их өсөл гаргах боломжтой гэж үзэх тусам зорилгодоо хүрнэ гэсэн мэдрэмж хүнд илүү ихээр төрж, сэтгэл ханамж нь илүү эерэг болж, гүйцэтгэлийн үр дүн нь сайжирдаг юм.

Зохиолчдын санал болгосноор ажил дээрээ өдөр тутам хэрхэн өсөлт гаргахыг ажилтнууддаа ойлгуулдаг байх нь менежерүүдийн ажил үүргийн тодорхойлолтод багтах ёстой ажээ. Мэдээж энэ асуудал хоёр талтай.

Менежер, багийн удирдагч ажилтандаа ажил дээрээ ахиц гаргахад нь тусалдгийн адилаар утга учиртай өсөлт нь алга болдог дөрвөн нөхцөл байдаг гэнэ.

1. Багийн гишүүд нь ажил, эсвэл санааг нь үл хайхрах

2. Ажилд нь эзний сэтгэл дутаж байгааг анзаарах

3. Хийж буй төсөл, ажил нь хэрэгжиж дуусна гэдэгт эргэлзэх

4. Үүрэг даалгавар нь өөрсдөд нь хэт жижигдсэн гэж бодох

Баг хамт олноо утга учиртай өсөлт гаргахад нь туслахын зэрэгцээ дээр дурдсан алдаануудын аль нэгийг гаргаж бий болгосон эерэг нөлөөгөө үгүй хийхгүй байхад анхаараарай.

Хурдасгагч хүчин зүйл - Төслийн дэмжлэгийн хүч

Утга учиртай өсөлтийг бий болгодог орчныг хэрхэн бүрдүүлэхээ мэдэж авсан тул тэрхүү процессийг хэрхэн дэмжиж ажиллах тухай ярилцъя.

Ажил болон ажилтны ажлын дотоод орчинд нөлөөлж буй долоон чухал хурдасгагч хүчин зүйлийг номын зохиолчид судалгааныхаа явцад олж тогтоожээ.

1. Тодорхой зорилго тавих: Богино болон урт хугацаанд хаашаа чиглэж буйгаа мэдэхийг хүмүүс хүсдэг.

2. Бие даасан байдлыг бий болгох: Зорилгодоо хүрэх эрх чөлөөг ажилтнууддаа олгож тэдний үйлдлийг чиглүүлэх нь нэн чухал. Гэхдээ юм болгоныг зааж зааварлах нь агуу ажлыг бүтээх орчныг бий болгодоггүй гэдгийг анхаарах хэрэгтэй.

3. Нөөц боломжоор хангах: таны хүсэж буй үүрэг ажлыг хийхийн тулд ажилтнуудад шаардлагатай арга хэрэгсэл нь байх ёстой.

4. Хангалттай, гэхдээ хэт их биш хугацаа өгөх: Уйтгарлах болон хэт их стрессдэхийн туйлыг олж, тэнцвэрийг барих хэрэгтэй. Ачааллыг тааруул.

5. Ажилд нь туслах: Зорилгодоо хүрэхэд нь тусалж чадах байгууллагынхаа өөр хүнтэй холбогдох, ярилцах боломжийг хүмүүстээ олго.

6. Асуудал, амжилтаас суралцах: Алдаа болон амжилтынхаа аль алиныг задлан шинжлүүлэхээр бусдадаа танилцуулдаг тийм орчныг бий болгох нь асар чухал.

7. Санаагаа чөлөөтэй солилцдог байх: Байгууллага дотор санаа, санаачилга чөлөөтэй урсаж байвал ажлын дотоод орчин сайн байна гэсэн үг.

Хэрэв та эдгээр долоон нөхцөлийг бүрдүүлж чадвал утга учиртай өсөлтийг бий болгоход нь багийнхандаа тусалж чадна.

Дэмжигч хүчин зүйл - Харилцан дэмжлэгийн хүч

Бид бүгд хүний харилцааг хүсэмжилж байхаар бүтээгдсэн. Ажил дээрээ ийм харилцаа сайнтай байх тусам бидний ажлын дотоод орчин, ажлын бүтээмж ч сайн байна.
Тийм харилцааг бүтээхэд шаардлагатай дөрвөн дэмжигч бий.

1. Хүндлэл: Нөгөө хүнээ хүндэлж буйгаа та их олон байдлаар харуулж болно. Хүчин чармайлтыг нь үнэлэх үед хүмүүст хүндлүүлж байгаа мэдрэмж төрдөг учир та тийм хүндлэлийг харуулах хэрэгтэй. Санал санаачилгад нь маш их анхаарал хандуулбал өөрсдийг нь үнэлж байна гэсэн мэдрэмж мөн төрнө. Хүмүүстэй шударга, боловсон харилцах ёстой. Хэрэв та хүмүүсийг хангалттай үнэлэх юм бол тэдний итгэлийг олж авна.

2. Урамшуулал: Өөрийг нь хэт их урамшуулж байна гэж гомдоллож байсан хүнийг та харсан уу? Хэзээ ч үгүй болов уу. Та ажилдаа урам зоригтой хандсанаар багийнхаа мотивацыг ч нэмэгдүүлнэ. Мөн бусдынхаа ажлыг урамшуулж, тэднийг хийж бүтээж чадна гэдэгт нь итгэж буйгаа харуулах ёстой.

3. Сэтгэлийн дэмжлэг: Сэтгэл хөдлөлийг нь ойлгож, хүлээж авдаг орчинд хүмүүс бусадтайгаа илүү нягт холбогдож чаддаг. Тиймээс бусдын оронд өөрийгөө чадах чинээгээрээ тавьж байгаарай. Багийнхныхаа эерэг, сөрөг сэтгэл хөдлөлийг ойлгох нь харилцааг хөгжүүлэхэд ихээхэн тустай юм.

4. Харьяалал: Хамт ажиллагсдын дунд найз нөхдийн холбоо үүсэх нь их чухал. Байнга нүүр тулан уулзаж, хөгжилдөх арга зам, орчныг бий болгох нь зөвхөн зөв үйлдэл төдий биш юм. Энэ нь санал бодлоо чөлөөтэй солилцох, хамтын ажиллагааг нэмэгдүүлэх, хүн хоорондын зөрчлийг хязгаарлах зэрэг эерэг нөлөөтэй. Олон хүн зайнаас ажилладаг болсон өнөө үед энэ нь тун чухал билээ.

Дүгнэлт

Хэрэв танай байгууллагын хүмүүс ажил дээрээ тогтвортой өсөлт үзүүлж чадахгүй байвал тэдний ажлын дотоод орчин сайн болж чадахгүй, улмаар танай байгууллага хүссэн үр дүндээ хүрэхгүй.

Эл хураангуйд номын олон санааг дурдсан ч эхлээд 2-3 санааг хэрэгжүүлэхээс ажлаа эхэлнэ үү. Өдөр тутмын дадалдаа хэдэн жижиг өөрчлөлтийг оруулснаар маш их үр дүнд хүрэх боломжтойг та олж харна.